Daha yüksek erişilebilirlik modunu aç
Daha yüksek erişilebilirlik modunu kapat
T.C. TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI
MANİSA İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ
Görme Engelli
×
  • Anasayfa
  • KURUMSAL YAPI
    İL MÜDÜRÜ
    İL MÜDÜR YARDIMCILARI
    ŞUBE MÜDÜRLÜKLERİ
    DİĞER BİRİMLER
    İLÇE MÜDÜRLÜKLERİ
    KURUM HAKKINDA
  • KAMU HİZMET STANDARTLARI
  • MANİSA SULTANİ ÇEKİRDEKSİZ ÜZÜMÜ
  • TARIM ŞURASI ÇALIŞTAYI
  • MANİSA TARIM VE ORMAN KURULUŞLARI
    BEYDERE TOHUM SERTİFİKASYON TEST MÜDÜRLÜĞÜ
    MANİSA BAĞCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ
    TKDK: TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU
    MURADİYE ORMAN FİDANLIK MÜDÜRLÜĞÜ
    MANİSA ORMAN İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ
    4. ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ SPİL DAĞI MİLLİ PARK MÜDÜRLÜĞÜ
    TOPRAK MAHSÜLLERİ OFİSİ
    MANİSA TARIM KREDİ KOOPERATİFİ
  • BİTKİSEL GIDA VE YEM İTHALATI-İHRACATI
    İTHALAT
    İHRACAT
  • İLETİŞİM
Skip Navigation LinksManisa İl Tarım ve Orman Müdürlüğü > Menu

​

İHRACAT

​

Ülkemizden bitkisel gıda, gıda ile temas eden madde ve malzemeler, bitkisel yem ve yemlik maddeler ile gıda veya yem amaçlı kullanılacak hayvansal olmayan maddeleri ihraç etmek isteyen ihracatçıların talep etmeleri durumunda ihracata konu ürünlerin ilimizde bulunması durumunda 15 İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ve merkez ilçemiz Şehzadeler ve Yunusemre İlçesi için Gıda ve Yem Şube Müdürlüğü tarafından Sağlık Sertifikası düzenlenmektedir.

Sağlık Sertifikası talep edecek ihracatçıların öncelikle aşağıda yer alan kanun, yönetmelik ve talimatı incelemeleri faydalı olacaktır. Dokümanlara kamu mevzuat sisteminden kms.kaysis.gov.tr/Home/Kurum/24308110 ulaşılabilir.

 

  • 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu (13.06.2010 tarih ve 27610 sayılı Resmi Gazete)
  • Bitkisel Gıda ve Yemin İhracatında Sağlık Sertifikası Düzenlenmesi ve İhracattan Geri Dönen Ürünler İçin Uygulama Yönetmeliği (25 Kasım 2011 tarih ve 28123 sayılı Resmi Gazete)
  • Bitkisel Gıda ve Yemin İhracatında Sağlık Sertifikası Düzenlenmesi ve İhracattan Geri Dönen Ürünler İçin Uygulama Talimatı (10.03.2015 tarih ve 9965 sayılı)
  • Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği ve Tebliğleri

 

İhracat ön bildirimi

İhracat başvurusu öncesinde üretici/ihracatçı veya temsilcisi tarafından ihraç edilecek ürünlere ait bilgilerin ggbs.tarim.gov.tr internet adresinden Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi (GGBS)' ne girişi yapılır.

GGBS'ye giriş için Bakanlıkça tanımlanan “TC Kimlik No" ve “Şifre" bilgileri kullanılır. İhracatçı firmalar, TC Kimlik No: ihracat ve Şifre: 2012ihracat bilgilerini kullanarak GGBS'ye giriş yaparlar.

GGBS'ye girilen bilgilerin doğruluğundan ihracatçı sorumludur. GGBS'ye bilgilerin nasıl girileceği ile ilgili ihracat ön bildirim kılavuzunun incelenmesi faydalı olacaktır.

İhracatçı firma ve ihraç edilecek ürünlere ait bilgiler GGBS'ye girildikten sonra sistem tarafından ön bildirim numarası ve şifre verilir. Sisteme girilen kaydın firma tarafından sorgulanabilmesi, ürün ekleme ve/veya güncelleme yapılabilmesi için geçici şifre ve ön bildirim numarası kullanılır.

İhracat ön bildirim formunun GGBS'den çıktısı alınır. Form, üretici/ihracatçı veya temsilcisi tarafından kaşelenir ve imzalanır, diğer belgelerle birlikte il/ilçe müdürlüğüne teslim edilir.

Süresi içerisinde başvurusu yapılmayan veya il/ilçe müdürlüğü tarafından onaylanmayan bildirimler sistemden otomatik olarak silinir. İhracat ön bildirimi sistemden silinmiş başvurular için ihracat işlemleri başlatılmaz.

 

İhracat başvurusu

GGBS'ye kaydı yapılan ihracat işlemlerine ilişkin başvuru, kaydın yapıldığı tarihten itibaren en geç 7 gün içerisinde üretici/ihracatçı veya temsilcisi tarafından Sertifika talep edilecek ürünlerin bulunduğu il/ilçe müdürlüğüne yapılır.

Serbest Bölgeden yapılacak ihracat başvuruları Serbest Bölgenin bulunduğu il/ilçe müdürlüğüne yapılır.

 

İhracat başvurusu aşağıdaki belgelerle birlikte yapılır.

a)  Beyanname (GGBS'den alınan çıktı)

b)  Ekli Liste (GGBS'den alınan çıktı)

c)  Alıcı ülke veya ithalatçı firma talebi doğrultusunda üretilmiş ürünler için yurt içi piyasaya sunulmayacağına dair Taahhütname (Ek–5)

ç) İhracat Ön Bildirim Formu (GGBS'den alınan çıktı)

d)    Yetki Belgesi/vekâletname (bu belge bir defaya mahsus olarak istenir geçerlilik süresi içerisinde bir değişiklik olmadığı takdirde ihracatçı firma dosyasında muhafaza edilir)

e)    Alıcı ülkenin kontrol sıklığı uyguladığı ürünlerin belirli miktarlarda bileşen olarak yer aldığı kompozit ürünlerin ihracatında, analiz gerekliliğinin tespiti amacıyla ürüne ait Bileşen Listesi

f)  İthal edilmiş ürünün değişikliğe uğramadan ihraç edilmek istenmesi durumunda, fiili ithalat aşamasında düzenlenen İthalat Uygunluk Yazısı (İthalat Uygunluk Yazısı yerine ihracat başvurusunda Tek Pencere Sisteminin “e-belge" uygulaması üzerinden bu belge için verilen gümrük belge numarası ) ile ithalata ilişkin Gümrük Beyannamesi

g)   Serbest Bölgeye girdikten sonra işlem görmeden ticarete konu olan ürünler için ürünle birlikte gelen Sağlık Sertifikası, Serbest Bölgede üretilen ürünler için ürünü oluşturan ithal hammaddelerin her biri ile birlikte gelen Sağlık Sertifikaları, Türkiye'den serbest bölgeye giren ülkemiz menşeli ürünler veya hammaddeler için ise sertifika yerine serbest bölge müdürlüğünce düzenlenen serbest bölge işlem formu, yine Türkiye'den serbest bölgeye giren ithal edilmiş ürünler veya hammaddeler için ise sertifika yerine serbest bölge müdürlüğünce düzenlenen serbest bölge işlem formu ve ithalat uygunluk yazısı.

 

Yönetmelik ve Talimatta Geçen Bazı Önemli Hususlar​

  • Serbest bölgelerde faaliyet gösteren firmalar hariç olmak üzere; ihraç edilmek istenen ürünleri üreten firmanın Kanun gereği kayıt veya onay belgesine sahip olması zorunludur. Aynı hüküm ihracattan geri dönen ürünler için de geçerlidir.
  • İhracatta öncelikle alıcı ülke talepleri dikkate alınır. Alıcı ülke talebi olmaması durumunda Türk gıda/yem mevzuatı hükümleri dikkate alınır.
  • İhraç edilmek istenen ürünlerle ilgili alıcı ülkenin analiz talebi, üretici/ihracatçı firma veya temsilcisi tarafından ihracat beyannamesinde belirtilir. Alıcı ülke talebi varsa, bu talep beyanname ekinde de sunulabilir. Ürünün alıcı ülke taleplerine uygunluğunun tespiti amacıyla il/ilçe müdürlüğü tarafından numune alınarak muayene ve analiz sonucuna göre ihracat işlemleri gerçekleştirilir.
  • Kontrol görevlisinin gerek görmesi halinde ürünün yerinde fiziksel kontrolü yapılabilir.
  • Son tüketim tarihi/tavsiye edilen tüketim tarihi geçmiş ve/veya kokuşmuş ve/veya çürümüş ve/veya yabancı madde karışmış ve/veya bozulmuş ürünlere Sertifika düzenlenmez.
  • Türk gıda/yem mevzuatına göre üretim teknolojisi ve/veya ürün içeriği bakımından üretimine izin verilmeyen ancak alıcı ülke talebi ve/veya mevzuatı doğrultusunda üretilerek/işlenerek ihraç edilmek istenen ürünlerin, üretiminden önce üreticisi/ihracatçısı tarafından il müdürlüğüne başvurularak bilgi verilir. İl müdürlüğü konuyu değerlendirerek, ürünün ihraç kaydıyla üretilmesine/işlenmesine müsaade edebilir.
  • İhraç edilmek istenen ürünlerin, birden fazla üretici tarafından üretilmiş olması ya da aynı üreticiye ait farklı illerde veya aynı ilde farklı adreslerde üretilmesi durumunda ihraç edilecek ürünler için ayrı Sertifika düzenlenir.
  • Sertifika talep edilen ürünlerin, ihracat başvurusu yapılan il sınırları içerisinde olmaması veya ürünlerin ihracatının/sevkiyatının gerçekleşmiş olması durumunda Sertifika düzenlenmez.
  • Veteriner kontrollerine tabi olmayan kompozit ürünlerin belirlenmesinde “Ülkeye Girişte Veteriner Kontrollerine Tabi Olan Hayvan ve Ürünlere Dair Yönetmelik" dikkate alınır ve buna göre Sertifika düzenlenir.​


  1. Bitkisel Gıda ve Yemin İhracatında Sağlık Sertifikası Düzenlenmesi ve İhracattan Geri Dönen Ürünler için Uygulama Yönetmeliği
  2. Bitkisel Gıda ve Yemin İhracatında Sağlık Sertifikası Düzenlenmesi ve İhracattan Geri Dönen Ürünler İçin Uygulama Talimatı
  3. Seçilmiş Ürün Gruplarında Pestisit Analizlerinde Yetkili Laboratuvarlar
  4. Bitkisel Yem İhracat Ön İzin Belgesi
  5. Taahhütname - Alıcı Ülke Talebi Doğrultusunda Üretilen Ürünlerin Yurt İçine Sunulmayacağına Dair​​


​

İhracat işlemi yapacak işletme işletmesini öncelikle GGBS'ye kaydettirmelidir. İhracat başvurusu öncesinde üretici/ihracatçı veya temsilcisi tarafından ihraç edilecek ürünlere ait bilgilerin ggbs.tarim.gov.tr internet adresinden GGBS' ye girişi yapılır.

 

“Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi" yazan kısma basılır.

 

 

Açılan sayfanın üst bölümünde “GGBS" yazan kısma basılır.

 

 

Açılan sayfada GGBS'ye giriş için Bakanlıkça tanımlanan “TC Kimlik No" ve “Şifre" bilgileri kullanılır. İhracatçı firmalar, TC Kimlik No: ihracat ve Şifre: 2012ihracat bilgilerini kullanarak GGBS'ye giriş yaparlar.

 

 

 

Açılan sayfanın sol üst bölümünde yer alan “ihracat" bölümüne daha sonra "ihracat ön bildirimi" yazısına basılır.



Bitkisel gıda, bitkisel yem ve gıda ile temas eden madde ve malzeme ihracatı için “Genel İhracat", AB'ye kuru meyve ihracatı için ise “AB'ye Kuru Meyve İhracatı" butonu seçilir.

 

“İl Müdürlüğü" kısmının yanında yer alan sorgula butonuna (Büyüteç Resmi) basılır.

​ 

Çıkan küçük ekranda kısa adı bölümüne “çorum" yazılarak alttaki kutucuğun yanındaki ok işaretine basılarak “Manisa TİM" seçilir ve aynı küçük ekranın sol üst bölümünde yer alan seçili kaydı getir butonuna basılarak il müdürlüğü seçilmiş olur.

Ön Bildirimden Sorumlu Kişinin Adı Soyadı Adresi ve e-posta adresi eksiksiz ve doğru olarak ilgili bölümlere yazılır.

İhracatçı İşletme Adı bölümünün yanındaki büyütece basılır. Açılan ekranda işletme adı bölümüne İhracatçı işletmenin unvanının bir kısmı yazılır ve aynı sayfanın sol üstünde yer alan sorgula yazılı butona basılır. Açılan sayfada ihracatçı firmanın unvanı bulunarak çift tıklanarak firma unvanının ilgili bölüme aktarılması sağlanır. (Not: Üretici firma aynı zamanda ihracatçı firma ise işletme adı bölümü yerine Kayıt no/Yem Ruhsat No bölümüne kayıt numarası veya yem ruhsat numarası yazılarak da sorgulama yapılabilir.)



Üretici Firma Bilgileri Bölümünde Türkiye orijinli ürünler için yerli firma, ithal ürünler için yabancı firma işaretlenir. Ticaret Unvanı yazılı kısmın yanındaki büyütece basılarak açılan ekranda yukarıda anlatılan basamaklar takip edilerek üretici firma seçilir ve çift tıklanarak ilgili bölüme getirilir.


Şehir, Çıkış Gümrüğü, Gideceği Ülke, Nakil Aracı, Nakil ve Depolama Sıcaklığı, Ürün/Ürünlerin Bulunduğu Adres, Alıcı Firma Adı ve Adresi bilgileri de eksiksiz ve doğru olarak girildikten sonra Sayfanın sol Üst bölümünde yer alan “Ekle" butonuna basılır. Bu işlemden sonra sayfanın altında yer alan detay bilgi bölümü aktif hale gelir.



Detay bilgiye basılır ve İhracat Ön Bildirimi-Ürün Bilgileri sayfası görüntülenir. Daha sonra detay bilgi bölümünün sol üstünde yer alan ekle butonuna basılarak ihracat ürün ön bildirim sayfasına ulaşılır.


 

Ürün sınıfı bölümünün yanındaki büyütece basılır ve açılan küçük ekranda yer alan ilk kutucuğa ürün sınıfı yazılır (Örneğin Çikolata kaplı bisküvi için Bisküvi yazılır) ve alttaki kutucuğun yanındaki oka tıklanarak açılan küçük pencerede ürün sınıfı seçilir. Daha sonra aynı küçük ekranın sol üstünde yer alan “Getir" butonuna basılarak ürün sınıfı ilgili bölüme aktarılmış olur. Ürün sınıfları ürün adıyla uyumlu olmalıdır.

 

Daha sonra ürün adı kısmına ekli listede belirtildiği gibi; ürünün Türkçe adı, Marka adı, Diğer Dilde Ürün Adı, Ürünün Orijini, Ürün Adedi (koli-varil-çuval-torba adedi), Parti Numarası, Ambalaj Tipi (Koli-Çuval-Varil-Torba), Diğer Dilde Ambalaj Tipi (Carton, Box, Bag), Üretim Tarihi, Son Tüketim Tarihi, Birim Net Ambalaj Ağırlığı (En küçük birim çuval ise- çuvalın net ağırlığı), Net Miktar, bölümleri doldurulur.

Not: Ağırlıklar yazılırken örneğin Beşbin kg üçyüz gr için 5000.30 şeklinde yazılmalı ve virgül kullanılmamalı gramaj ayrımı yapılırken nokta kullanılmalıdır.

Yukarıda bahsedilen bütün veriler girildikten sonra Sayfanın sol üstünde yer alan “Ekle" butonuna basılır ve ilk ürün eklenmiş olur. Daha sonra sayfanın sağ üstünde yer alan geri dön butonuna basılır ve ilk veri girişi yaptığımız sayfaya dönülür.

İhracat başvurusu yapacağınız ürün sayısı birden fazla ise tekrar detay bilgi bölümünde yer alan ekle butonuna basılarak İhracat Ön bildirimi-Ürün bilgileri sayfasına geçilir. Ürün ekleme ile ilgili yukarıda anlatılan işlemler aynen gerçekleştirilir. Daha sonra sayfanın üst tarafında yer alan ön bildirim numarası al butonuna basılır küçük bir uyarı ekranı açılır ve bu ekranda ön bildiriminize ait geçici şifreniz yer alır. Bu şifre not edilir. Uyarı ekranında “evet" kısmına basılır.


Daha sonra sayfanın üst tarafının en sağında yer alan raporlar; “On Bil. Formu" “Ekli Liste" “Beyanname" ayrı ayrı tıklanır ve açılan küçük pencerede “pdf" bölümüne basılarak yaptığınız ön bildirime ait raporlar ayrı ayrı görüntülenir. Raporlar yazdırılır. Sisteme girilen kaydın firma tarafından sorgulanabilmesi, ürün ekleme ve/veya güncelleme yapılabilmesi için şifre ve ön bildirim numarası kullanılır.

GGBS'ye girilen bilgilerin doğruluğundan ihracatçı sorumlu olup girdiğiniz bilgilerin doğruluğundan emin olunuz.

İhracat ön bildirim formu, Ekli Liste ve Beyanname üretici/ihracatçı veya temsilcisi tarafından kaşelenir ve imzalanır, diğer belgelerle birlikte en geç 7 gün içerisinde il/ilçe müdürlüğüne başvurulur.


​

Ülkemizden bitkisel gıda, gıda ile temas eden madde ve malzemeler, bitkisel yem ve yemlik maddeler ile gıda veya yem amaçlı kullanılacak hayvansal olmayan maddelerin ihraç edildikten sonra çeşitli nedenlerle geri dönmesi durumunda geri dönen ürünün bulunduğu gümrük müdürlüğü tarafından ülkeye girişinin uygunluğunun değerlendirilmesinin talep edilmesi durumunda Gıda ve Yem Şube Müdürlüğü İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından gerekli işlemler yürütülmektedir.​

İhracattan geri dönen ürün başvurusu

İhraç edilen ürünün çeşitli nedenlerle geri dönmesi durumunda geri dönen ürünün ve ilgili gümrük müdürlüğünün bulunduğu ildeki İl Tarım ve Orman Müdürlüğüne aşağıdaki belgelerle başvurulur:

a)  İlgili gümrük müdürlüğünden il müdürlüğüne hitaben yazılmış uygunluk talep yazısı,

b)  İhracata ilişkin gümrük beyannamesi (çıkış ve giriş beyannameleri),

c)   Varsa ihracat aşamasında Bakanlığımızdan alınmış sertifikalar, ürün organik ise organik sertifikası,

ç) Ürüne ait çıkış faturası, varsa giriş faturası (aslı ya da fotokopileri),

d)   İthal edilen ürünün ihraç edildikten sonra geri dönmesi halinde gümrüğe yazılan ithalat uygunluk yazısı,

e)   Geri dönme nedeni ile ilgili alıcı ülke tarafından ya da ihracatçı firma tarafından yapılan açıklama yazısı.

 

İhracattan geri dönen ürün işlemleri 

Bilgi ve belgelerin tamamlanmasının ardından, ihracattan geri dönen ürünün ihraç edilen ürün olduğuna dair tespit yapılması gerekmektedir. Ayniyat tespiti yapılamayan ürünlerin yurda girişinin uygun olmadığı hususunda ilgili gümrük müdürlüğü bilgilendirilir.

İhracattan geri dönen ürünün ihraç edilen ürün olduğuna dair tespit yapıldıktan sonra geri dönme nedeni de dikkate alınarak ürün resmi kontrole tabi tutulur. İnsan, hayvan ve bitki sağlığı açısından tehlike oluşturacağı düşünülen veya şüpheli hallerde üründen numune alınır.

Son tüketim tarihi geçmiş ve/veya kokuşmuş ve/veya çürümüş ve/veya yabancı madde karışmış ve/veya bozulmuş ürünlerin yurda girişine izin verilmez. Tavsiye edilen tüketim tarihi geçmiş ürünlerin resmi kontrol sonucunun Türk gıda/yem mevzuatına uygun olması durumunda yurda girişine izin verilir.

Resmi kontrol sonucunda Türk gıda/yem mevzuatına uygun olan ürünlerin piyasaya arz edilmek üzere yurda girişinin uygun olduğu hususunda ihracatçı ve ilgili gümrük müdürlüğü bilgilendirilir.

Resmi kontrol sonucunda, sadece etiket bilgilerinden kaynaklanan bir uygunsuzluk tespit edilmesi durumunda; Etiket Taahhütnamesi (Ek-4) alınarak ürünlerin yurda girişine izin verilir. Bu ürünler etiket bilgileri Türk gıda/yem mevzuatına uygun hale getirildikten sonra piyasaya arz edilebilir. İl/ilçe müdürlüklerince ürünün takibi yapılır.

Resmi kontrol sonucunda Türk gıda/yem mevzuatına uygun olmadığı tespit edilen ürünlerin yurda girişinin uygun olmadığı hususunda ihracatçı ve ilgili gümrük müdürlüğü bilgilendirilir.


Ülkemizden bitkisel gıda, gıda ile temas eden madde ve malzemeler, bitkisel yem ve yemlik maddeler ile gıda veya yem amaçlı kullanılacak hayvansal olmayan maddeleri ihraç etmek isteyen ihracatçıların talep etmeleri durumunda 15 İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ve merkez ilçemiz Şehzadeler ve Yunusemre İlçesi için tarafından Serbest Satış Sertifikası düzenlenmektedir.

Başvuru Aşaması:

Üretici, fason olarak üretim yaptıran ya da ihracatçı firma;

  • Serbest satış sertifikası düzenlenmesi talep edilen ürünler için dilekçe ve ekli liste (her sayfası kaşeli imzalı) doldurulur.
  • Üreticileri farklı olan ürünler için ayrı ayrı başvuru yapılmalıdır.
  • Hayvansal ürünler ve bitkisel ürünler için ayrı ayrı sertifika başvurusu yapılmalıdır.
  • Kompozit ürünler (hayvansal ve bitkisel ürün karışımı) için hayvansal bileşenlerin oranlarını gösterir üretici firma kaşeli imzalı bileşen listesi sunulmalıdır.
  • Takviye Edici Gıdalar İçin Takviye Edici Gıda Onay tarih ve numarası sunulmalıdır.
  • Takviye Edici Gıda Onay tarih ve numarası Olmayan ürünler ithal edilemez /üretilemez/ serbest satış sertifikası alamaz.
  • Üretim yeri İstanbul dışında olan ürünler için ürünün piyasada bulunduğunu ispat eden ve sertifika başvurusu yapılan ürünlerden daha önceki tarihli resmi fatura ibraz edilmelidir.
  • Fason olarak üretilmiş ürünler için; üretici olarak fason üretimi yaptıran işletmenin adının yazılması talebi, işletme kayıt numarası fason üretimi yapan işletmeye ait kalmak koşuluyla kabul edilebilir.
  • Vekaletname (Ek-5) ya da İmza Sirküleri

    Denetim:

  • Başvuru işlemleri tamamlanan ürünler için Müdürlüğümüz kontrol görevlileri gerek görürse ürünlerin etiketlerini ya da ürünlerin kendisini görmek isteyebilir, ürünlerin bulunduğu yerde denetim gerçekleştirebilir.
  • Ekli listede her ürüne ait tüm bilgiler hem Türkçe hem İngilizce olarak yazılmalıdır, diğer dillerde yazılamaz.
  • Ürün adı ürünün etiketi üzerinde yazan adı ile aynı olmalıdır.
  • Ürünün tarifi kısaca ürünü tarif etmelidir, burada tarife gtip bilgileri talep edilmemektedir.
  • Bileşen listesi bileşenlerin yüzdeleri çoktan aza doğru olacak şekilde yazılmalıdır.
  • Ürünlerin miktarı, parti numarası ya da son tüketim tarihi, tavsiye edilen tüketim tarihi gibi bilgiler serbest satış sertifikasında yazılamaz.

 

Serbest Satış Sertifikası başvurusu

Sertifika talebine ilişkin başvuru, üretici/ihracatçı veya yetkili temsilcisi tarafından dilekçe ekinde; ürüne ait üretici firma, onay/kayıt numarası, marka, ürünün ticari adı, saklama koşulları, ürünün tarifi ve bileşen listesi bilgilerini içeren firma kaşeli ve yetkili imzalı belge ile il/ilçe müdürlüğüne yapılır.

Aynı üretici tarafından üretilen birden fazla ürün için sertifika talep edilirse Ekli Liste ihracatçı tarafından iki nüsha halinde doldurularak başvuru dilekçesi ile birlikte il/ilçe müdürlüğüne verilir.

Bazı Önemli Hususlar

Mevzuatımıza göre ülkemizde üretilmesi, ithalatı ve satışa sunulması izne bağlı ürünler için sertifika talep edilmesi durumunda ürünlerin üretimi için izin/onay alınıp alınmadığı kontrol edilir. İzni/onayı olmayan ürünler için sertifika düzenlenmez. (Örneğin takviye edici gıdalar vb.)

Ülkemize ithalatı yapılmış ve ülkemizde satışa sunulmuş ürünlerin ihracata konu olması durumunda, bu ithal ürünler için de sertifika düzenlenebilir.

Bakanlığımızdan izin alınarak alıcı ülke mevzuatına göre üretilmiş ülkemiz mevzuatına uygun olmayan ürünler için sertifika düzenlenmez.

İhracatçı tarafından alıcı ülke talebi doğrultusunda sertifikaya ilave bilgi eklenmesi talebi bulunması durumunda, mevzuat hükümlerine aykırı olmamak şartıyla ilave bilgi eklenebilir (Örneğin, “raf ömrü" vb.).

Sertifika amacına uygun olmayan bilgiler eklenmez (Örneğin, “dioksinden aridir" “BSE den aridir" vb. ).

Sertifika, Türkçe/İngilizce dillerinde düzenlenir. Sertifikanın ihracatçı ya da alıcı ülke tarafından farklı bir dilde düzenlenmesinin talep edilmesi durumunda; düzenlenen mevcut sertifikanın istenen dilde noter onaylı yeminli tercümesi üretici/ihracatçı veya temsilcisi tarafından yaptırılır.

Sertifikanın geçerlilik süresi düzenlenme tarihinden itibaren 1 (bir) yıldır.​


  1. Serbest Satış Sertifikası ve Global Sertifika Düzenlenmesine Dair Talimat ​​


​EK6​

Türkiye'den Avrupa Birliği (AB) ülkelerine yapılacak 2019/1793/AB sayılı Komisyon Uygulama Tüzüğünü değiştiren 2021/608/AB sayılı Komisyon Uygulama Tüzüğü Ek-II'sinde yer alan ülkemiz orijinli (menşeli) kuru incir, Antep fıstığı ve ülkemizden sevk edilen bazı üçüncü ülke menşeli ürünler ile bunlardan üretilen belirli ürünler ve içeriğinde % 20'den fazla bu ürünleri içeren ürünlerin ihracatında formatı AB tarafından belirlenmiş Resmi Model Sertifikanın ürüne eşlik etmesi AB tarafından istenmektedir.

Model Sertifika talep edecek ihracatçıların öncelikle aşağıda yer alan kanun, yönetmelik, talimat ve prosedürü incelemeleri faydalı olacaktır. Dokümanlara kamu mevzuat sisteminden kms.kaysis.gov.tr/Home/Kurum/24308110 ulaşılabilir.

  • 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu (13 Haziran 2010 tarihli ve 27610 sayılı Resmi Gazete)
  • Bitkisel Gıda ve Yemin İhracatında Sağlık Sertifikası Düzenlenmesi ve İhracattan Geri Dönen Ürünler İçin Uygulama Yönetmeliği (25 Kasım 2011 tarihli ve 28123 sayılı Resmi Gazete)
  • Bitkisel Gıda ve Yemin İhracatında Sağlık Sertifikası Düzenlenmesi ve İhracattan Geri Dönen Ürünler İçin Uygulama Talimatı (10.03.2015 tarihli ve 9965 sayılı)
  • Avrupa Birliği Ülkelerine Yapılacak Kuru Meyve İhracatına Dair Prosedür (07.06.2021 tarihli ve 1621871 sayılı)
  • Türk Gıda Kodeksi Yönetmelik ve Tebliğleri
  • 2019/1793/AB sayılı Komisyon Uygulama Tüzüğü (29.10.2019 tarihli L 277/89 sayılı Avrupa Birliği Resmi Gazetesi) ve 2019/1793/AB sayılı Komisyon Uygulama Tüzüğünü değiştiren 2021/608/AB sayılı Komisyon Uygulama Tüzüğü (15.04.2021 tarihli L 129/119 sayılı Avrupa Birliği Resmi Gazetesi)

Genel Bilgiler

1.       Türkiye menşeli olan aşağıdaki gıdalar ve bu gıdalardan işleme tabi tutulmuş olan (işlenmiş) gıdalar ile % 20 ve üzerinde bu gıdaları içeren bileşik gıdalar 2019/1793/AB sayılı Komisyon Uygulama Tüzüğünü değiştiren 2021/608/AB sayılı Komisyon Uygulama Tüzüğü Ek-4 ünde yer alan “Resmi Model Sertifika" ile “Numune Alma ve Analiz Sonuç Raporu"nu beraberinde taşımak zorundadır.

  • kuru incir
  • kabuklu ve kabuğu soyulmuş antepfıstığı
  • incir veya antepfıstığı içeren karışık kuruyemiş veya kuru meyveler
  • incir ezmesi, antepfıstığı ezmesi
  • karışımlar da dâhil olmak üzere hazırlanmış veya konservelenmiş incir ve antepfıstığı
  • antepfıstığı unu ve tozu;

 

2.       Gıda ve Yem Şube Müdürlüğü ile Ahmetli, Saruhanlı ve Turgutlu İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü yukarıda belirtilen ürünlerin AB'ye ihracat işlemlerini yürütme ve Model Sertifika düzenleme hususunda yetkilidir.

3.       Ön bildirim ve İhracat Başvurusu

İhracat başvurusu öncesinde ihracatçı/üretici veya temsilcisi tarafından ihracat ve ihraç edilecek ürüne ait bilgilerin ggbs.tarim.gov.tr internet adresinden Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi (GGBS)' ne girişi yapılır.

Ön bildirim ekranında “AB'ye Kuru Meyve İhracatı" butonu seçilir.

GGBS'ye ihraç edilecek ürüne ait bilgiler girildikten sonra “Ön Bildirim Numarası Al" butonuna basıldığında sistem tarafından ön bildirim numarası ve şifre verilir. Sisteme girilen kaydın firma tarafından sorgulanabilmesi, güncelleme yapabilmesi için bu şifre kullanılır.

Ön Bildirim Numarası, sistem tarafından verildikten sonra “Ön Bil.Formu" butonuna basılarak ihracat ön bildirim formunun çıktısı alınır. Form üretici/ihracatçı veya temsilcisi tarafından kaşelenir ve imzalanır.

2019/1793/AB sayılı Komisyon Uygulama Tüzüğünü değiştiren 2021/608/AB sayılı Komisyon Uygulama Tüzüğü kapsamında yer alan ürünlerin AB'ye ihracatı için GGBS'ye kaydı yapılan ihracat işlemlerine ilişkin başvuru; kaydın yapıldığı tarihten itibaren en geç 7 gün içinde üretici/ihracatçı veya temsilcisi tarafından aşağıdaki belgelerle birlikte yukarıda adları yer alan yetkili İl Müdürlüklerinden birine yapılır.

  • Dilekçe
  • Beyanname
  • İhracat Ön Bildirim Formu
  • Bileşen Listesi (bileşik gıdalar için)

Bazı Önemli Hususlar

  • AB'ye ihraç edilmek istenen her partiden; 401/2006 sayılı AB Komisyon Yönetmeliği dikkate alınarak hazırlanan 15.03.2018 tarihli ve 30361 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan TGK- Gıdalardaki Mikotoksin Seviyelerinin Resmi Kontrolü İçin Numune Alma, Numune Hazırlama ve Analiz Metodu Kriterleri Tebliğine (Tebliğ No: 2018/10) göre bu konuda eğitim almış kontrol görevlileri tarafından aflatoksin kontrolü için numune alınır.
  • Numuneler, 2019/1793/AB sayılı Komisyon Uygulama Tüzüğü kapsamındaki ürünler için oluşturulan akredite laboratuvar listesinde www.tarimorman.gov.tr/Konular/Gida-Ve-Yem- Hizmetleri/Ithalat-Ihracat/Bitkisel-Kokenli-Gida-Ve-Yemlerin-Ihracati yer alan laboratuvarlara gönderilmektedir.
  • Analiz sonucu AB aflatoksin limitlerine uygun olan ürün partisine Sertifika düzenlenir.
  • İhraç edilecek her ürün partisi için Model Sertifika düzenlenir ve Analiz Raporu ile birlikte verilir.
  • İhraç edilecek ürün beraberinde taşınacak belgeler; Model Sertifika, Numune Alma ve Analiz Sonuç Raporu ve Ortak Sağlık Giriş Belgesi (Common Health Entry Document-CHED) dir. Nakliye boyunca serbest dolaşım için ürün serbest bırakılana kadar bu belgeler sevkiyatın yanında bulundurulur.
  • 2019/1793/AB sayılı Komisyon Uygulama Tüzüğü kapsamında Ülkemizden AB'ye ihracatı gerçekleştirilen ürünlere eşlik eden Ortak Sağlık Giriş Belgesi (Common Health Entry Document-CHED) ile ilgili iş ve işlemler ilgili firmanın sorumluluğundadır. Söz konusu belge örnekleri 14 Ekim 2019 tarihli ve L 261 sayılı AB Resmi Gazetesi'nde yayımlanan 2019/1715 sayılı Komisyon Uygulama Tüzüğü'nün II sayılı ekinde yer almaktadır. Firma, Ortak Sağlık Giriş Belgesini (Common Health Entry Document-CHED) doldururken 2019/1715 sayılı Komisyon Uygulama Tüzüğünde belirtilen kılavuz notlarını dikkate alır.

  1. Avrupa Birliği Ülkelerine Yapılacak Kuru Meyve İhracatına Dair Prosedür
  2. Avrupa Birliği Ülkelerine Asma Yaprağı İhracatı Model Sertifika Düzenleme Prosedürü
  3. Avrupa Birliği Ülkelerine Kimyon İhracatı Model Sertifika Düzenleme Prosedürü
  4. Avrupa Birliği Ülkelerine Taze Meyve ve Sebze İhracatı Model Sertifika Düzenleme Prosedürü
  5. Avrupa Birliği Ülkelerine Susam Ürünleri İhracatı Model Sertifika Düzenleme Prosedürü
  6. Avrupa Birliği Ülkelerine Doğa Mantarı ve Yabani Meyve İhracatı Model Sertifika Düzenleme Prosedürü
  7. Avrupa Birliği Ülkelerine Doğa Mantarı ve Yabani Meyve İhracatı Model Sertifika Düzenlenmesi Kılavuzu​​
  8. Avrupa Ülkelerine (AB) Asma Yaprağı İhracatı Akredite Laboratuvarlar
  9. Avrupa Birliği (AB) Ülkelerine  Kekik ve Kimyon İhracatı PA Analizi Yetkili Laboratuvarlar
  10. Avrupa Ülkelerine (AB) Kuru Meyve İhracatı Akredite Laboratuvar Listesi
  11. Avrupa Birliği (AB) Ülkelerine Taze Biber İhracatı Yetkili Laboratuvarlar
  12. Birleşik Krallık/Büyük Britanya (İngiltere-İskoçya-Galler) Ülkelerine Asma Yaprağı İhracatı Model Sertifika Düzenleme Prosedürü
  13. Birleşik Krallık/Büyük Britanya (İngiltere-İskoçya-Galler) Ülkelerine Doğa Mantarı ve Yabani Meyve İhracatı Model Sertifika Düzenleme Prosedürü
  14. Birleşik Krallık/Büyük Britanya (İngiltere-İskoçya-Galler) Ülkelerine Yapılacak Kuru Meyve İhracatında Dair Prosedür
  15. Birleşik Krallık/Büyük Britanya (İngiltere-İskoçya-Galler) Ülkelerine Susam Ürünleri İhracatı Model Sertifika Düzenleme Prosedürü ​​


​

Ülkemizden Rusya Federasyonu (RF)'na taze meyve ve sebze ihracatımız, 02 Temmuz 2008 tarihinde yürürlüğe giren Mutabakat Zaptı(Memorandum) ve 09 Nisan 2009 tarihinde imzalanan Ek Memorandum kuralları çerçevesinde yürütülmektedir. İlimiz “İnsan Tüketimine Yönelik, Rus Yasal Normlarına Göre Rusya Federasyonu'na Türkiye Cumhuriyeti'nden Gönderilmesi Hedeflenen Bitkisel Ürünler İçin Güvenlik Sertifikası" (kısaca “Güvenlik Sertifikası") düzenleme hususunda yetkilidir.

İhracat Başvurusu

İhracatçı firma tarafından, ihraç edeceği ürünlerin zirai karantina yönünden kontrolü için 1 inci maddede belirtilen müdürlüklere kontrol tarihinden bir gün önce, dilekçe ile başvuru yapılmalıdır.

İhracat Beyannamesi

Kalıntı analizi kontrolüne tabi ihracat partisi için Güvenlik Sertifikası düzenlenmesi amacıyla ihracatçı veya ihracatçı temsilcisi tarafından “İhracatçı Beyannamesi" düzenlenerek yetkili İl Tarım ve Orman Müdürlüğü'ne başvuru yapılmalıdır.

Form-1 Belgesi:

Form-1 belgesi düzenlenmesi için, ihraç edilecek ürünün üretim aşamasında ve depolanmasında kullanılan bitki koruma ürününün aktif madde adı, uygulama ve hasat tarihi gibi bilgilerin yer aldığı “Üretici Kayıt Defteri" nin 1. Nüshası (asıl nüshası veya onaylı sureti), ihracat başvurusuna müteakiben ilgili İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şubesi'nde görevli teknik personele verilmelidir.

Partinin Tamamlanması:

İhracatçı, yapılacak kontroller öncesinde ambalajlanmış ve etiketlenmiş ihraç partisini, ihracat beyannamesinde belirtilen miktara denk olacak şekilde hazır hale getirmelidir.

İhraç partisinin ihracat başvurusunda belirtilen miktardan eksik olduğunun tespit edilmesi ve/veya etiketlenmemiş veya etiket ürün ambalajından kolayca ayrılabilecek/düşebilecek durumda ise üründe karantina kontrolleri kesinlikle yapılmamakta ve kalıntı analizi için numune alınacak parti ise numune alma işlemi de gerçekleştirilmemektedir.

Ürün etiketleri her bağımsız ambalajda (kasa, sandık vb.) bulunmalıdır. Paletler ayrı bir ambalaj değildir, bu nedenle kasa ve sandıkların paletlendiği durumda etiketler her kasa ve sandık üzerinde bulunmalıdır. İhracata konu ürünü taşıyan ahşap ambalaj malzemeleri, Ahşap Ambalaj Malzemelerinin Isıl İşleme Tabi Tutulması ve İşaretlenmesine Dair Yönetmelik hükümlerine uygun olarak ve kabuksuz malzemeden üretilmiş olmalıdır.

Analiz Sıklığı:

RF'ye ihraç edilen ürünlere zirai ilaç kalıntısı açısından analiz sıklığı tüm ürünlerde % 50 olarak uygulanmaktadır.​

Bazı Önemli Hususlar

  • Analiz sıklığına göre ihraç partisinden kalıntı (pestisit, nitrat) analizleri için ilgili mevzuatlarına uygun bir şekilde ayrı ayrı numune alınmaktadır.
  • Numuneler, RF'ye bitkisel gıda ürünleri ihracatında Analiz Raporu düzenlemeye yetkili ve akredite kamu/özel gıda kontrol laboratuvarlarına https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Gida- Ve-Yem-Hizmetleri/Ithalat-Ihracat/Bitkisel-Kokenli-Gida-Ve-Yemlerin-Ihracati gönderilmektedir.
  • Laboratuvarlar tarafından düzenlenen “Analiz Raporu" Kontrol Görevlisi tarafından öncelikle RF MRLs listesine göre değerlendirilmektedir.
  • Pestisit ve nitrat analiz sonuçları değerlendirildikten sonra uygun bulunan ihraç partilerinin her biri için “İnsan Tüketimine Yönelik, Rus Yasal Normlarına Göre Rusya Federasyonu'na Türkiye Cumhuriyeti'nden Gönderilmesi Hedeflenen Bitkisel Ürünler İçin Güvenlik Sertifikası" kısaca “Güvenlik Sertifikası" düzenlenir.
  • Bitki sağlığı ve karantina kontrolleri, Ürün Kontrol Formu düzenlenmek kaydıyla, yeterli aydınlatmaya sahip ve ürün kontrolü için uygun beyaz zeminli kontrol masasında, lup, bıçak, fırça vb. gerekli aletler kullanılarak yapılmaktadır.
  • Bitki sağlığı ve karantina kontrolleri sonucu uygun olan parti için Bitki Sağlık Sertifikası hologramlı olarak düzenlenmektedir.
  • Ürünler RF'ye Bitki Sağlık Sertifikası ve Form-1 belgesi eşliğinde ihraç edilmektedir.
  • “Rusya Federasyonu (RF) Taze Meyve ve Sebze İhracatı Uygulama Talimatı " tıklandığında EK-21 açılmalıdır.
  • “Rusya Federasyonu'na Taze Meyve ve Sebze Ürünleri Dışında Kalan Diğer Bitkisel Gıda Ürünleri (Bakliyat, Ayçiçeği, Hububat, Kuru Sebze ve Kuru Meyve) İhracatı Uygulama Talimatı" tıklandığında EK-22 açılmalıdır.
  • “Rusya Federasyonuna Yapılacak Taze Meyve ve Sebze İhracatında Uygulanacak Pestisit ve Nitrat Limitlerini Düzenleyen Yeni MRL Listesi " tıklandığında aşağıdaki sekmeler açılmalıdır.
    • “Tarımsal ilaçların aktif maddelerinin maksimum kabul edilebilir kalıntı limitleri" tıklandığında EK-23 açılmalıdır.
    • “Taze meyve-sebze ürünleri için izin verilen nitrat değerleri tablosu " tıklandığında EK-24 açılmalıdır.
    • “MRL Listesinde yer alan ürün grupları ve bu ürün gruplarının temel ürünleri" tıklandığında EK-25 açılmalıdır.
  • “Rusya Federasyonu Bitkisel Gıda Ürünleri İhracatı Yetkili Laboratuvarlar " tıklandığında EK-26 açılmalıdır.
  • “Rusya Federasyonu'na İhracatta Hologram Kullanımı " tıklandığında EK-27 açılmalıdır.
  • “Rusya Federasyonu'na Taze Meyve ve Sebze Ürünleri Dışında Kalan Diğer Bitkisel Gıda Ürünleri (Bakliyat, Ayçiçeği, Hububat, Kuru Sebze ve Kuru Meyve) İhracatı Kılavuzu" tıklandığında aşağıdaki bölüm gösterilmelidir;

Taze meyve ve sebze ürünleri dışında kalan diğer bitkisel gıda ürünlerinin (bakliyat, ayçiçeği, hububat, kuru sebze ve kuru meyve) RF'ye ihracatında ihracatçıların talep etmeleri durumunda tarafından Sağlık Sertifikası düzenlenmektedir.

İhracat Başvurusu

GGBS'ye kaydı yapılan ihracat işlemlerine ilişkin başvuru, kaydın yapıldığı tarihten itibaren en geç 7 gün içerisinde üretici/ihracatçı veya temsilcisi tarafından Sertifika talep edilecek ürünlerin bulunduğu il/ilçe müdürlüğüne yapılır.

Form-1 Belgesi:

Form-1 belgesi düzenlenmesi için, ihraç edilecek ürünün üretim aşamasında ve depolanmasında kullanılan bitki koruma ürününün aktif madde adı, uygulama ve hasat tarihi gibi bilgilerin yer aldığı “Üretici Kayıt Defteri" nin 1. Nüshası (asıl nüshası veya onaylı sureti), ihracat başvurusuna müteakiben ilgili İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şubesi'nde görevli teknik personele verilmelidir.

 

Bazı Önemli Hususlar

İhracatçı firma tarafından bakliyat, ayçiçeği, hububat, kuru sebze ve kuru meyve ürünlerinin RF'ye ihracatı için “İnsan Tüketimine Yönelik, Rus Yasal Normlarına Göre Rusya Federasyonu'na Türkiye Cumhuriyeti'nden Gönderilmesi Hedeflenen Bitkisel Ürünler İçin Güvenlik Sertifikası" (kısaca “Güvenlik Sertifikası") talep edilmesi ve firma tarafından talebin belgelenmesi durumunda “Rusya Federasyonu'na Taze Meyve ve Sebze İhracatı Uygulama Talimatı"mız çerçevesinde işlemler yürütülmektedir.

  • Ürünler Sertifika ( Sağlık Sertifikası/Güvenlik Sertifikası veya Bitki Sağlık Sertifikası) ve Form-1 belgesi eşliğinde ihraç edilebilir.
  • Hangi sertifika düzenlenmiş olursa olsun sertifika ile beraber Form-1 belgesi olması gerekmektedir.




  1. Rusya Federasyonu (RF) Taze Meyve ve Sebze İhracatı Uygulama Talimatı
  2. Rusya Federasyonu'na Taze Meyve ve Sebze Ürünleri Dışında Kalan Diğer Bitkisel Gıda Ürünleri (Bakliyat, Ayçiçeği, Hububat, Kuru Sebze ve Kuru Meyve) İhracatı Uygulama Talimatı
  3. ​Rusya Federasyonu Bitkisel Gıda Ürünleri İhracatı Yetkili Laboratuvarlar​​
  4. Rusya Federasyonu'na İhracatta Hologram Kullanımı
  5. Rusya Federasyonu’na Taze Meyve ve Sebze Ürünleri Dışında Kalan Diğer Bitkisel Gıda Ürünleri (Bakliyat, Ayçiçeği, Hububat, Kuru Sebze ve Kuru Meyve) İhracatı Kılavuzu
  6. MRL Listesinde yer alan ürün grupları ve bu ürün gruplarının temel ürünleri 
    • ​​Tarımsal ilaçların aktif maddelerinin maksimum kabul edilebilir kalıntı limitleri
    • Taze meyve-sebze ürünleri için izin verilen nitrat değerleri tablosu
    • MRL Listesinde yer alan ürün grupları ve bu ürün gruplarının temel ürünleri​​


  1. ​Gürcistan'a Belirli Ürünlerin İhracatında Resmi Sertifika Düzenlenmesine Dair Prosedür
  2. Fas'a İhraç Edilecek İşlenmiş Bitkisel Gıda Ürünleri İçin "Hijyen Belgesi"​
  3. Çin Halk Cumhuriyeti’ne İhracat​​​

İLETİŞİM

    Manisa İl Tarım ve Orman Müdürlüğü
  • Adres : II. Anafartalar Mh. 1519 Sk. No:3 - Şehzadeler/MANİSA

  • Telefon : 0 236 231 46 06

  • Faks : 0 236 231 46 42

  • E-Posta : manisa@tarimorman.gov.tr

satis@tarimorman.gov.tr

sales@tarimorman.gov.tr

abuse@tarimorman.gov.tr

webmaster@tarim.gov.tr

abuse@tarim.gov.tr

hr@tarim.gov.tr

info@tarim.gov.tr

ik@tarim.gov.tr

contact@tarim.gov.tr

Android
IOS

HIZLI MENÜ

  • Kullanıcı Girişi
  • Biyogüvenlik
  • e-Kütüphane
  • e-İmza Servisi
  • Intranet
  • Hizmet İçi Eğitim
  • Bakanlık e-Posta
  • Arabuluculuk
  • KVKK
  • Bilgi Güvenliği İhlal Bildirimi

ACİL NUMARALAR

  • 180 / Tarım İletişim Merkezi
  • 174 / Gıda Hattı
  • 112 / Orman Yangın
©2025 Tüm hakları saklıdır. TÜRKİYE CUMHURİYETİ TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI